LLM là gì và vì sao bạn nên biết? - Hành trình 100 ngày học AI (3)

Bạn có bao giờ thắc mắc: “Tại sao ChatGPT lại thông minh đến vậy? Nó học ở đâu mà biết đủ thứ như thế?” Mình cũng từng bối rối mỗi lần đọc c...

Bạn có bao giờ thắc mắc: “Tại sao ChatGPT lại thông minh đến vậy? Nó học ở đâu mà biết đủ thứ như thế?”

Mình cũng từng bối rối mỗi lần đọc các thuật ngữ AI, đặc biệt là khi thấy nhắc đến LLM khắp nơi. Và rồi, sau buổi học hôm nay, mọi thứ đã rõ ràng hơn rất nhiều!
LLM - Mô Hình Ngôn Ngữ Lớn, chính là “trái tim” hay “bộ não” đứng sau mọi AI tạo sinh mà chúng ta vẫn dùng hằng ngày.

1. LLM LÀ GÌ?

LLM (Large Language Model) là mô hình trí tuệ nhân tạo khổng lồ, được huấn luyện trên khối lượng dữ liệu văn bản khổng lồ: từ sách vở, báo chí, diễn đàn cho đến các bài viết trên mạng xã hội.

Quy mô dữ liệu có thể lên đến hàng trăm tỷ từ!
Nhờ đó, LLM học được ngữ pháp, ngữ nghĩa và mối liên hệ giữa các từ ngữ, rồi dần dần “hiểu” cách con người sử dụng ngôn ngữ.

Mình tạm ví LLM như một “đứa trẻ siêu thông minh”, đọc hàng tỷ cuốn sách và nhớ hết những gì đã đọc, từ đó dự đoán và tạo ra câu trả lời tự nhiên như con người.

2. LLM HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO?

LLM không “hiểu” giống con người, nhưng nó rất giỏi trong việc dự đoán từ tiếp theo trong một câu.

Ví dụ, khi bạn gõ: “Hôm nay trời thật…”, LLM sẽ dự đoán rằng từ tiếp theo có thể là “đẹp”, “nắng”, “mát mẻ”, dựa trên xác suất cao nhất.
Nhờ học trên khối lượng dữ liệu khổng lồ, khả năng dự đoán này ngày càng chính xác và tự nhiên hơn.

Ngoài ra, một LLM hiện đại như GPT-4 hay Claude còn được huấn luyện tinh chỉnh để hiểu ngữ cảnh, đưa ra câu trả lời phù hợp với yêu cầu cụ thể của người dùng.

3. LLM GIÚP GÌ CHO BẠN?

Nhờ có LLM, mình có thể:

Tóm tắt các kiến thức phức tạp thành nội dung dễ hiểu
Viết lại bài học khi đang “bí ý tưởng”
Review, phản biện nội dung content để thấy rõ điểm mạnh – yếu
Lên ý tưởng bài viết, kế hoạch công việc, hoặc đơn giản là… trò chuyện để tìm cảm hứng!

Đặc biệt, bạn không cần biết lập trình hay giỏi công nghệ. Chỉ cần đặt câu hỏi đúng cách, LLM sẽ hỗ trợ bạn làm được rất nhiều việc.

4. LÀM SAO ĐỂ DÙNG LLM?

Rất đơn giản!

Bạn chỉ cần mở ChatGPT hoặc Claude rồi nhập câu hỏi.
Ví dụ: “Giải thích giúp mình LLM theo cách dễ hiểu cho người không biết IT.”
Nếu chưa hài lòng, chỉ cần thêm yêu cầu: “Cụ thể hơn nhé!” hoặc “Cho ví dụ đời thường luôn đi!”

Vậy là AI và mình cứ như hai người bạn học cùng nhau vậy.

5. CÁCH LLM ĐƯỢC HUẤN LUYỆN

Buổi học hôm nay giúp mình hiểu rõ 3 giai đoạn chính trong việc đào tạo một LLM:

Pre-training (Huấn luyện sơ cấp):

LLM học từ tập dữ liệu văn bản khổng lồ.
Mục tiêu là hiểu cách ngôn ngữ vận hành và có khả năng sinh văn bản.

Fine-tuning (Tinh chỉnh):

Giai đoạn này, mô hình được điều chỉnh thêm với dữ liệu chuyên sâu hơn, giúp trả lời chính xác hơn.
Các chuyên gia sử dụng phản hồi của con người (Human Feedback) để dạy LLM “ứng xử” đúng mực.

Reinforcement Learning with Human Feedback (RLHF):

Đây là bước quan trọng giúp LLM ngày càng thông minh và an toàn hơn, nhờ việc liên tục được đánh giá, phản hồi và học hỏi từ người dùng thực tế.

6. KINH NGHIỆM MÌNH RÚT RA SAU NGÀY HỌC THỨ 3

Càng cụ thể, AI càng thông minh
Muốn AI trả lời đúng ý, mình cần diễn đạt rõ ràng, chi tiết.
Luôn tinh chỉnh câu lệnh
Sau mỗi lần dùng, mình tối ưu thêm để AI hiểu mình hơn.
Đưa phản hồi để AI cải thiện
Nhận xét, yêu cầu chỉnh sửa giúp AI phản hồi ngày càng chính xác và “thấu hiểu” hơn.
Tách riêng từng chủ đề khi chat
Mỗi chủ đề, mình luôn mở đoạn chat mới để AI không bị “loạn ngữ cảnh”.

Nếu bạn chưa thử, hãy vào ChatGPT và gõ ngay: “Viết cho tôi bài chúc mừng sinh nhật dí dỏm cho bạn thân, dưới 100 chữ.”
Đảm bảo bạn sẽ ngạc nhiên vì sự sáng tạo của AI đấy!
Đính kèm bài viết là 3 hình ảnh: video nguồn học chính hôm nay, điều mình ấn tượng để cải thiện câu lệnh với Al, ví dụ câu lệnh chi tiết hiệu quả

 Comment 1 điều bạn muốn AI giúp bạn hôm nay nhé!
Đừng ngại học AI, vì nó sinh ra để giúp mình đỡ vất vả hơn, thông minh hơn, không phải làm khó mình đâu!
Cùng mình học AI mỗi ngày và đồng hành cùng con trong thế giới số nhé!

Mình là Hương Nguyễn (Hương Cầy - Huong Nguyen). Hiện tại đang trên hành trình 100 ngày học và ứng dụng AI vào cuộc sống và công việc, để trở thành phiên bản tốt hơn mỗi ngày và đồng hành cùng con thông minh hơn trong thời đại AI.